วิธีใช้เครื่องซีลสูญญากาศ วิธีตั้งค่า บำรุงรักษา

เคยรู้สึกไหมว่าการถนอมอาหารหรือการแพ็กสินค้าให้ดูดีและคงความสดใหม่ได้นาน ๆ เป็นเรื่องที่ท้าทายทีเดียว ในโลกธุรกิจที่การแข่งขันสูงขึ้นเรื่อย ๆ การรักษาคุณภาพของสินค้าให้ดีที่สุดคือสิ่งที่สร้างความแตกต่างได้ และนั่นคือเหตุผลที่เครื่องซีลสูญญากาศกลายเป็นอุปกรณ์ที่สำคัญอย่างยิ่งยวดสำหรับหลายอุตสาหกรรม แต่การเป็นเจ้าของเครื่องซีลที่ดีนั้นไม่เพียงพอ คุณต้องรู้วิธีใช้เครื่องซีลสูญญากาศให้เกิดประโยชน์สูงสุดด้วย บทความนี้ Asia Engineering Pac จะพาคุณไปทำความเข้าใจทุกขั้นตอน ตั้งแต่หลักการทำงานเบื้องต้น ไปจนถึงเทคนิคการตั้งค่าและการบำรุงรักษาเครื่องให้เหมือนใหม่ เพื่อให้คุณมั่นใจว่าทุกการซีลคือการล็อกความสดใหม่ไว้อย่างสมบูรณ์แบบ

องค์ประกอบสำคัญของเครื่องซีลสูญญากาศ

ก่อนที่เราจะเริ่มใช้งานเครื่องซีลสูญญากาศ เราควรทำความรู้จักกับส่วนประกอบต่างๆ ที่ทำงานร่วมกันเพื่อสร้างสภาพสุญญากาศอันสมบูรณ์แบบ การเข้าใจโครงสร้างเหล่านี้จะช่วยให้คุณสามารถบำรุงรักษาและแก้ไขปัญหาเบื้องต้นได้ง่ายขึ้น

ส่วนประกอบภายนอกของเครื่องซีลสูญญากาศ

ส่วนประกอบภายนอกคือส่วนที่เราต้องสัมผัสและใช้งานโดยตรง เป็นหน้าต่างที่บอกให้เรารู้ว่าเครื่องกำลังทำงานอย่างไรบ้าง

ฝาครอบ (Lid/Hood): เป็นส่วนที่ถูกออกแบบมาให้ปิดสนิทกับตัวเครื่องเพื่อกักเก็บอากาศและสร้างห้องสุญญากาศภายใน เมื่อปิดฝาได้สนิท เครื่องจึงจะสามารถเริ่มกระบวนการดูดอากาศได้

แถบซีล (Sealing Bar): คือส่วนที่ใช้ความร้อนเพื่อหลอมละลายปากถุงให้ติดกันอย่างแน่นหนาหลังจากการดูดอากาศออกไปแล้วแถบซีลที่มีคุณภาพจะช่วยให้รอยซีลเรียบและทนทาน ถ้าอยากรู้ว่าหลักการพื้นฐานของ เครื่องซีลถุงคืออะไร ลองอ่านเพิ่มเติมได้

แผงควบคุม (Control Panel): ศูนย์รวมการสั่งงานทั้งหมดของเครื่อง ไม่ว่าจะเป็นการเลือกโหมด หรือการตั้งค่าเวลาซีลและระดับสุญญากาศตามที่เราต้องการ

ส่วนประกอบภายในของเครื่องซีลสูญญากาศ

ส่วนประกอบภายในเหล่านี้คือหัวใจของการทำงานที่ซ่อนอยู่

ปั๊มสุญญากาศ (Vacuum Pump): เป็นกลไกที่ทรงพลัง ทำหน้าที่ดูดอากาศออกจากถุงและห้องบรรจุให้ได้ระดับสุญญากาศตามที่ตั้งไว้ คุณภาพของปั๊มมีผลโดยตรงต่อความเร็วและความลึกของสุญญากาศที่ทำได้

ช่องเก็บอากาศ (Vacuum Chamber): คือพื้นที่ที่เราวางผลิตภัณฑ์ที่อยู่ในถุงก่อนเริ่มกระบวนการ การจัดวางถุงในช่องนี้อย่างถูกต้องถือเป็นหนึ่งในขั้นตอนสำคัญของวิธีใช้เครื่องซีลสูญญากาศเพื่อให้ปากถุงถูกวางทับบนแถบซีลอย่างเหมาะสม

ประเภทของถุงที่ใช้ได้และใช้ไม่ได้ (ถุงเรียบ vs. ถุงลายนูน)

การเลือกใช้ถุงให้ถูกกับชนิดของเครื่องเป็นสิ่งที่หลายคนมองข้าม แต่เป็นเรื่องที่สำคัญมาก เพราะถุงแต่ละประเภทถูกออกแบบมาเพื่อระบบดูดอากาศที่แตกต่างกัน การทำความเข้าใจเกี่ยวกับประเภทเครื่องซีลถุงจึงเป็นส่วนสำคัญในการใช้งานอย่างมีประสิทธิภาพที่สุด

ถุงเรียบ (Smooth Bags): ใช้สำหรับเครื่องซีลแบบ Chamber Sealer ซึ่งเป็นเครื่องที่เรากำลังพูดถึงในบทความนี้ เนื่องจากปั๊มจะดูดอากาศออกจากห้องบรรจุทั้งหมด

ถุงลายนูน (Embossed Bags): ส่วนใหญ่ใช้กับเครื่องซีลปากถุงแบบภายนอก (External Vacuum Sealer) เพื่อช่วยให้เครื่องดูดอากาศได้

3 ขั้นตอนสำคัญในการตั้งค่าเครื่องซีลก่อนเริ่มใช้งาน

การตั้งค่าที่เหมาะสมถือเป็นหัวใจของการซีลที่สมบูรณ์แบบ ซึ่งจะช่วยให้คุณได้รอยซีลที่แน่นหนา และรักษาคุณภาพวัตถุดิบได้อย่างดีเยี่ยม การเรียนรู้วิธีใช้เครื่องซีลสูญญากาศ อย่างมืออาชีพต้องเริ่มจากการตั้งค่าให้ถูกก่อนลงมือปฏิบัติ

1. การเลือกโหมดการทำงาน

เครื่องซีลสูญญากาศหลายรุ่นถูกพัฒนาให้มีความฉลาดมากขึ้น โดยมีโหมดการทำงานที่แตกต่างกันไปตามลักษณะของวัตถุดิบที่บรรจุ เช่น โหมดสำหรับวัตถุดิบแห้ง (Dry) หรือวัตถุดิบที่มีความชื้น/ของเหลว (Moist/Liquid) การเลือกโหมดที่ถูกต้องจะช่วยปรับความเร็วในการดูดและเวลาในการซีลให้เหมาะสมกับสภาวะนั้น ๆ โดยอัตโนมัติ

2. การตั้งค่าเวลาซีล

เวลาซีล (Sealing Time) คือระยะเวลาที่แถบซีลจะถูกให้ความร้อนเพื่อหลอมปากถุงให้ติดกัน การตั้งค่าที่เหมาะสมต้องคำนึงถึงความหนาของถุงบรรจุภัณฑ์

ถุงหนา: ควรใช้เวลาซีลที่ ยาวนานขึ้น เพื่อให้ความร้อนถ่ายเทและหลอมละลายเนื้อถุงได้อย่างทั่วถึง

ถุงบาง: ควรใช้เวลาซีลที่ สั้นลง เพื่อป้องกันถุงไหม้หรือละลายเสียหายจากความร้อนที่มากเกินไป

3. การตั้งค่าระดับสุญญากาศ

ระดับสุญญากาศ (Vacuum Level) เป็นตัวกำหนดว่าเครื่องจะดูดอากาศออกจากถุงไปมากน้อยแค่ไหน ซึ่งต้องพิจารณาจากความบอบบางของวัตถุดิบ

วัตถุดิบแข็ง/ทนทาน: เช่น เนื้อสัตว์ ข้าวสาร ถั่วต่าง ๆ สามารถตั้งค่าระดับสุญญากาศให้ สูงที่สุด เพื่อการถนอมอาหารที่ยาวนาน

วัตถุดิบที่บอบบาง/นิ่ม: เช่น ขนมปัง ผักผลไม้ที่นิ่ม หรือเค้ก ควรตั้งค่าระดับสุญญากาศให้ ต่ำลง หรือใช้ฟังก์ชัน Stop Vacuum เพื่อควบคุมแรงดูดไม่ให้วัตถุดิบถูกบีบอัดจนแหลกเสียหาย

การเตรียมวัตถุดิบและการซีลสูญญากาศ

เมื่อตั้งค่าเครื่องอย่างแม่นยำแล้ว ต่อไปคือขั้นตอนการลงมือปฏิบัติจริง ซึ่งต้องใส่ใจในรายละเอียดเล็กน้อยเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีที่สุด

ขั้นตอนที่ 1: การเตรียมวัตถุดิบและจัดวางในถุง

ความสะอาดของปากถุงเป็นเรื่องสำคัญที่สุดในการซีล การมีคราบความชื้นหรือไขมันเพียงเล็กน้อยก็อาจทำให้การซีลล้มเหลวได้

จัดวางอย่างเป็นระเบียบ: วางวัตถุดิบในถุงให้เรียบร้อย และเว้นระยะห่างจากปากถุงอย่างน้อย 2-3 นิ้ว
เช็ดปากถุงให้แห้ง: ใช้ผ้าสะอาดเช็ดบริเวณปากถุงที่จะโดนแถบซีล ให้แห้งและปราศจากคราบมัน ก่อนนำเข้าเครื่อง

ขั้นตอนที่ 2: การจัดวางถุงในช่องสุญญากาศ

เปิดฝาครอบและวางปากถุงที่เตรียมไว้บนแถบซีลในช่องเก็บอากาศ (Vacuum Chamber)

วางให้เรียบตึง: จัดปากถุงให้ เรียบตึง ไม่มีรอยยับหรือรอยพับ เพราะรอยเหล่านี้อาจเป็นช่องทางให้อากาศเล็ดลอดเข้ามาได้

ขั้นตอนที่ 3: การเริ่มกระบวนการสุญญากาศและการซีล

ปิดฝาครอบอย่างแน่นหนาจนล็อก เครื่องจะเริ่มทำงานตามขั้นตอนที่คุณตั้งไว้

สังเกตการณ์: เครื่องจะเริ่ม ดูดอากาศ ออกจากถุง เมื่อได้ระดับสุญญากาศที่ต้องการแล้ว แถบซีลจะทำงานโดยอัตโนมัติ

นำออก: เมื่อกระบวนการเสร็จสมบูรณ์ คุณสามารถเปิดฝาครอบและนำถุงผลิตภัณฑ์ที่ถูกซีล สูญญากาศ อย่างแน่นหนาออกไปได้

การดูแลรักษาเครื่องซีลสูญญากาศเพื่อยืดอายุการใช้งาน

เครื่องซีลสูญญากาศเป็นอุปกรณ์ที่ทำงานหนัก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสภาพแวดล้อมทางอุตสาหกรรม การบำรุงรักษาอย่างสม่ำเสมอจึงเป็นสิ่งจำเป็นที่ไม่อาจละเลยได้ เพื่อให้เครื่องของคุณทำงานได้อย่างราบรื่นและลดโอกาสการซ่อมบำรุงที่ไม่คาดคิด การดูแลเครื่องให้ดีก็เหมือนกับการดูแลสินทรัพย์สำคัญในไลน์การผลิตของเรา

ทำความสะอาดช่องเก็บอากาศ: ควรเช็ดทำความสะอาดภายในช่องเก็บอากาศหลังการใช้งานทุกครั้ง โดยเฉพาะเมื่อซีลอาหารเปียกหรือมีน้ำมัน เพื่อป้องกันการสะสมของเชื้อโรคและสิ่งสกปรก

ตรวจสอบแถบซีลและแผ่นยาง: ตรวจสอบแถบซีลว่ามีการสึกหรอหรือเสียหายหรือไม่ รวมถึงตรวจสอบแผ่นยางรองฝาครอบ (Gasket) ว่ายังคงสภาพดี ไม่แข็งหรือฉีกขาด เพราะนี่คือส่วนสำคัญในการรักษาสุญญากาศ

บำรุงรักษาปั๊ม (สำหรับรุ่น Oil Pump): หากเครื่องของคุณใช้ปั๊มแบบใช้น้ำมัน ควรตรวจสอบระดับและคุณภาพของน้ำมันปั๊ม และเปลี่ยนถ่ายตามระยะเวลาที่ผู้ผลิตแนะนำอย่างเคร่งครัด

ข้อผิดพลาดที่พบบ่อยในการซีลสูญญากาศและวิธีแก้ไข

แม้จะทำตามวิธีใช้เครื่องซีลสูญญากาศอย่างละเอียดแล้ว แต่ก็อาจเกิดปัญหาจุกจิกขึ้นได้ เราได้รวบรวมข้อผิดพลาดที่พบบ่อยพร้อมวิธีแก้ไขที่รวดเร็วมาให้แล้ว

ปัญหาซีลไม่ติด/มีอากาศรั่ว

นี่คือปัญหาคลาสสิกที่มักเกิดจากความผิดพลาดเล็ก ๆ น้อย ๆ ในการเตรียมการ

วิธีแก้ไข:

ตรวจสอบปากถุง: ปากถุงต้อง สะอาดและแห้งสนิท ไม่มีคราบน้ำ, น้ำมัน หรืออาหารติดอยู่

เพิ่มเวลาซีล: ถ้าถุงที่ใช้มีความหนา ให้ลองเพิ่ม เวลาซีล เพื่อให้ความร้อนนานพอ

ตรวจสอบแถบซีล: หากมีเศษอาหารหรือพลาสติกไหม้ติดอยู่ ให้ทำความสะอาดหรือเปลี่ยนเทปความร้อนใหม่

ปัญหาเครื่องซีลความร้อนมากเกินไป

ปัญหานี้มักจะเกิดขึ้นเมื่อมีการใช้งานเครื่องติดต่อกันเป็นเวลานาน

วิธีแก้ไข: ให้เครื่อง พักการทำงาน ชั่วคราว การใช้งานต่อเนื่องโดยไม่มีการพัก อาจทำให้แถบซีลร้อนจัดจนเกินอุณหภูมิที่กำหนด ซึ่งอาจทำให้รอยซีลอ่อนแอหรือถุงละลายผิดรูปได้

ปัญหาเครื่องดูดอากาศไม่หมด

อาการนี้คือการที่เครื่องซีลทำงานจนครบวงจรแล้ว แต่ดูเหมือนยังมีอากาศเหลืออยู่ในถุงจำนวนมาก

วิธีแก้ไข:
ตรวจสอบแผ่นยางรอง: หากแผ่นยางรองฝาครอบ (Gasket) เสียหายหรือแข็งกระด้าง จะทำให้เครื่องไม่สามารถสร้างสุญญากาศในห้องได้ ให้ลองเปลี่ยนแผ่นยางใหม่

ตรวจสอบรอยรั่วของถุง: บางครั้งถุงอาจมีรูเล็ก ๆ ที่เกิดจากการบรรจุ ลองเปลี่ยนถุงใหม่และตรวจสอบซ้ำ
เพิ่มระดับสุญญากาศ: หากวัตถุดิบมีรูพรุนมาก อาจต้องตั้งค่าระดับสุญญากาศให้สูงขึ้นเพื่อไล่อากาศที่แทรกซึมอยู่

สรุป

การเรียนรู้วิธีใช้เครื่องซีลสูญญากาศอย่างละเอียดถือเป็นทักษะที่สำคัญอย่างยิ่งสำหรับธุรกิจอาหารและผู้ที่ต้องการถนอมอาหารอย่างมีคุณภาพสูงสุด ตั้งแต่การทำความเข้าใจองค์ประกอบ การตั้งค่าที่แม่นยำตามประเภทวัตถุดิบ ไปจนถึงการบำรุงรักษาอย่างสม่ำเสมอ หากคุณปฏิบัติตามคำแนะนำเหล่านี้ เครื่องซีลสูญญากาศของคุณก็จะสามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด และเป็นเครื่องมือที่ช่วยรักษาคุณภาพผลิตภัณฑ์ของคุณได้อย่างยาวนานที่สุด 

การเลือกใช้เครื่องจักรคุณภาพสูงและการบำรุงรักษาที่ถูกหลักการนั้นสำคัญไม่แพ้กัน หากธุรกิจของคุณเติบโตถึงจุดที่ต้องการระบบการผลิตที่ครบวงจรและมีประสิทธิภาพสูง ทาง Asia Engineering Pac ก็พร้อมให้คำปรึกษาด้านรับสร้างเครื่องจักร Automationเพื่อตอบโจทย์ความต้องการเฉพาะของคุณ

ติดต่อสอบถามเพิ่มเติม:

LINE
Facebook: https://www.facebook.com/asiaengineeringpac
Youtube: https://www.youtube.com/@asiaengineeringpacth
Email: sales@asiaengineeringpac@co.th
โทร: 02 806 4501, 087 542 9042

ข้อมูลอ้างอิง:

Troubleshooting Common Vacuum Sealing Issues. สืบค้นเมื่อวันที่ 5 ธันวาคม 2568.

วิธีใช้เครื่องซีลถุง และเครื่องซีลสูญญากาศ. สืบค้นเมื่อวันที่ 5 ธันวาคม 2568.